Yogarama Akademi

22/08/2025 3:19 PM

SAĞLIK

YOGA VE SEZGİSEL YEME İLİŞKİSİ - GÜNER ÖZDEMİR

Sezgisel yeme, duygu ve durumlardan ziyade fizyolojik açlık ve tokluk ipuçlarına dayalı

yeme ile tanımlanan uyarlanabilirliği kişiden kişiye değişebilen bir yeme tarzıdır (11). Ağırlık

kaybında geleneksel yaklaşım, enerji alımını kısıtlamak ve daha fazla egzersiz

yapmaktır. Ancak bu yaklaşımların beden ağılığını azaltmada başarısız olduğu ve hem fiziksel

hem de zihinsel sağlığı olumsuz yönde etkileyebileceğine dair kanıtlar vardır (10). 1995

yılında Evelyn Tribole ve Elyse Resch, bu durumu farketmiş ve sezgisel yeme terimini

geliştirmişlerdir. (11).

Sezgisel yeme üç yönü kapsamaktadır. Bunlar; duygusal nedenlerden çok fiziksel

nedenlerle yemek yeme, koşulsuz yemeye izin verme ve içsel açlık ve tokluk ipuçlarına

güvenmektir (12). Sezgisel yeme eğitiminde diyete veya vücut ağırlığına odaklanmadan

davranışsal sağlığı destekleyen programlar verilir (4) Giderek artan, öncelikli olarak

gözlemsel araştırmalar, sezgisel yemenin beden imajını iyileştirebileceğini ve uyarlanabilir

diyet seçimlerini teşvik ederken yeme patolojisine, aşırı yemeye ve kilo alımına karşı koruma

sağlayabileceğini öne sürmektedir (8) (3).

Açık bir diyet reçetesi veya ilkelerinden bağımsız olan yoga; sağlıklı beslenme, ağırlık

kontrolü ve kaybı ile ilişkilendirilmiştir (9) (13).

Yoga pratiği yapan kişiler üzerinde sezgisel yemenin düzeyini araştıran araştırmalar genel

olarak bu kişilerde sezgisel yeme puanlarını yüksek bildirmişlerdir. Bu bireylerin duygu ve

durumlarından daha çok fizyolojik açlık ve tokluk duyumlarına yönelik beslendikleri

görülmüştür (6). De Barbara ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışma, sezgisel yemenin yoga

uygulayıcıları ve fiziksel aktivite uygulayıcıları arasında farklılık göstermediğini, ancak her

ikisinin de hareketsiz bireylerle karşılaştırıldığında sezgisel yemeyi daha fazla benimsediğini

bulmuştur. Diğer taraftan bu çalışma özellikle yoga uygulamasının, daha iyi sezgisel yeme

davranışının yanı sıra daha iyi yaşam kalitesi ve refahın teşvikiyle bağlantılı olduğunu

bulmuştur (5).

Yoga ve sezgisel yeme ile ilişkili müdahale çalışmalarında müdahale öncesinden müdahale

sonrasına bireylerde sezgisel yeme düzeylerinin arttığı tespit edilmiştir (1) (2). Diğer taraftan

gözlemsel bir çalışmada, yüksek sezgisel yeme düzeyine sahip kadınların düşük sezgisel

yeme düzeyine sahip kadınlara göre daha fazla yoga pratiği yaptığı görülmüştür (7).

Yoga ile sezgisel yeme üzerine yapılan çalışmalar genel olarak yoganın sezgisel yeme

düzeyini arttırdığını ya da yoga yapan bireylerin sezgisel yeme düzeylerinin daha yüksek

olduğunu tespit etmiştir. Bu durum, yoganın içsel farkındalığa yönelik bir uygulama olması ve

sezgisel yemenin de içsel farkındalığa dönük bir beslenme biçimi olmasından kaynaklanabilir

(13) (11).

KAYNAKÇA

1. Braun, T. D., Park, C. L., & Conboy, L. A. (2012). Psychological well-being, health

behaviors, and weight loss among participants in a residential, Kripalu yoga-based

weight loss program. International journal of yoga therapy, (22), 9–22.

2. Braun, T. D., Schifano, E. D., Finkelstein-Fox, L., Park, C. L., Conboy, L. A.,

Deshpande, R., Riley, K. E., & Lazar, S. W. (2021). Yoga participation associated with

changes in dietary patterns and stress: A pilot study in stressed adults with poor diet.

Complementary therapies in clinical practice, 45, 101472.

3. Bruce, L. J., & Ricciardelli, L. A. (2016). A systematic review of the psychosocial

correlates of intuitive eating among adult women. Appetite, 96, 454–472.

4. Clifford, D., Ozier, A., Bundros, J., Moore, J., Kreiser, A., & Morris, M. N. (2015).

Impact of non-diet approaches on attitudes, behaviors, and health outcomes: a

systematic review. Journal of nutrition education and behavior, 47(2), 143–55.e1.

5. De Barba, Y. C., Lazarotto, A. K., Alves De Martini, M. C., Artuso, E., Szpak

Gaievski, E. H., Gallin, A. L., & Benvegnú, D. M. (2023). Effects of Intuitive Eating

on the Quality of Life and Wellbeing of Yoga Practitioners, Physical Activity

Practitioners and Sedentary Individuals. Alternative therapies in health and medicine,

29(4), 82–91.

6. Dittmann, K. A., & Freedman, M. R. (2009). Body awareness, eating attitudes, and

spiritual beliefs of women practicing yoga. Eating disorders, 17(4), 273–292.

7. Hazzard, V. M., Burnette, C. B., Hooper, L., Larson, N., Eisenberg, M. E., &

Neumark-Sztainer, D. (2022). Lifestyle health behavior correlates of intuitive eating in

a population-based sample of men and women. Eating behaviors, 46, 101644.

8. Keirns, N. G., & Hawkins, M. A. W. (2019). The relationship between intuitive eating

and body image is moderated by measured body mass index. Eating behaviors, 33,

91–96.

9. Kristal, A. R., Littman, A. J., Benitez, D., & White, E. (2005). Yoga practice is

associated with attenuated weight gain in healthy, middle-aged men and women.

Alternative therapies in health and medicine, 11(4), 28–33.

10. Mann, T., Tomiyama, A.J., Westling, E., Lew, A.M., Samuels, B., Chatman, J. (2007).

Medicare's search for effective obesity treatments: diets are not the answer. Am

Psychol, 62(3): 220-233.

11. Tribole, E, Resch, E, (2022) Sezgisel Yeme: Sağlıklı Beslenme Alanında Çığır Açan

Yaklaşım, (Tokinan Gökçe, N., Trans.), İstanbul: Epsilon Yayınevi. (Original work

published 1995)

12. Tylka T.L. (2006), Development and psychometric evaluation of a measure of intuitive

eating. Journal of Counseling Psychology, 53(2):226-40.

13. Watts, A. W., Rydell, S. A., Eisenberg, M. E., Laska, M. N., & Neumark-Sztainer, D.

(2018). Yoga's potential for promoting healthy eating and physical activity behaviors

among young adults: a mixed-methods study. The international journal of behavioral

nutrition and physical activity, 15(1), 42.

Sosyal Medyada Paylaş